Nghị định 92 với cái nhìn mới
So với Nghị định 22/2005/NĐ-CP ngày 1-3-2005, Nghị định 92/2012/NĐ-CP ban hành ngày 8-11-2012 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1-1-2013 gồm 5 chương, 46 điều, có nhiều điều khoản quy định chi tiết thực hiện cụ thể, thông thoáng hơn trong bối cảnh xã hội có nhiều thay đổi.
Hai Nghị định mà Chính phủ ban hành đều khẳng định ở phần mở đầu “… Nghiêm cấm việc ép buộc công dân theo đạo, bỏ đạo hoặc lợi dụng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo để phá hoại hòa bình, độc lập, thống nhất đất nước; kích động bạo lực hoặc tuyên truyền chiến tranh, tuyên truyền trái với pháp luật, chính sách của Nhà nước; chia rẽ nhân dân, chia rẽ các dân tộc, chia rẽ tôn giáo; gây rối trật tự công cộng, xâm hại đến tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự, tài sản của người khác, cản trở việc thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân; hoạt động mê tín dị đoan và thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật khác”…
Trước hết, phải nhìn nhận rằng, chủ trương bảo đảm quyền tự do tôn giáo và tín ngưỡng của nhân dân là quan điểm cơ bản, nhất quán, xuyên suốt của Đảng Cộng sản Việt Nam và Nhà nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam kể từ thời lập quốc.
Chỉ sau một ngày công bố Tuyên ngôn Độc lập, ngày 3-9-1945, chủ tọa phiên họp đầu tiên của Chính phủ mới thành lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề nghị Chính phủ tuyên bố “tín ngưỡng tự do, lương giáo đoàn kết”. Từ đó đến nay, quan điểm ấy của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trở thành định hướng chung cho việc hoạch định và thực thi chính sách tôn giáo của Đảng và Nhà nước, thể hiện trong Hiến pháp qua các thời kỳ.
Do vậy, trong bối cảnh xã hội phát triển, một Bộ Luật về tôn giáo cũng cần được Quốc hội xem xét soạn thảo và ban hành, thể hiện tính chính thống của hệ thống nhà nước pháp quyền, phù hợp với chủ trương “Sống, làm việc theo Hiến pháp và pháp luật” đã và đang được đẩy mạnh trong các lĩnh vực đời sống xã hội. Đây cũng là chính nhu cầu thực tế trong nỗ lực xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc - trong đó không nên xem nhẹ yếu tố tín ngưỡng, tôn giáo - nhằm tránh những luận điệu xuyên tạc của các thế lực đang ra sức chống phá, chia rẽ tôn giáo…
Một Bộ Luật về tôn giáo được Quốc hội ban hành sẽ làm yên lòng những nhà hoạt động tôn giáo trong điều kiện được bảo hộ bởi luật pháp, đồng thời cũng giúp các cơ quan quản lý nhà nước về mặt tôn giáo am hiểu cặn kẽ về kiến thức tôn giáo trong việc thể hiện chính sách tự do tín ngưỡng đúng đắn của Nhà nước Việt Nam.
Thích Thiện Bảo